Şu sıra korona virüs riskinden dolayı hepimiz vücudumuzdaki her değişime dikkat kesilmiş durumdayız. En ufak bir öksürük ya da baş ağrısı bile bu dönemde panik olmamıza sebep olabiliyor. Vücudunda yolunda gitmeyen bir şeyler olduğunu hissediyor olabilirsin ama belki de hastalanmıyorsun. Belki de bu değişimler her bahar başında yaşadığın bahar alerjisi semptomlarıdır ama ilk kez bu yıl bu kadar dikkatini çekmiştir.
Yaşadığın nezle belirtilerinin bahar alerjisi mi yoksa grip gibi virüs kaynaklı bir hastalık mı olup olmadığını ayırt etmen için okumaya devam edebilirsin 🙂
Saman nezlesi nedir?
Saman nezlesi -diğer adıyla alerjik rinit- vücut için hiçbir tıbbi zararı olmayan bazı maddelerin bağışıklık sistemi tarafından zararlı olarak algılanması sonucu bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesiyle ortaya çıkan bir alerji tablosudur. Hiçbir zararı olmadığı halde bağışıklık sisteminin tepki verdiği bu maddelere “alerjen” adı verilir. Alerjenler bağışıklık sistemini tetiklediğinde, bu uyarıya yanıt olarak vücutta antikor üretilir. Antikorlar kan damarlarının genişlemesi ve vücutta histamin gibi enflamatuar maddelerin üretilmesini sağlar ve böylece saman nezlesi semptomları oluşmaya başlar.
Alerjenler iç ve dış etkenlerden kaynaklanabilir, mevsimsel bir kaynağı olabilir veya yıl boyu sürebilir. Alerjen maddeler kişiden kişiye değişmekle birlikte yaygın görülen alerjenler şunlardır:
- Polen
- Küf veya mantarlar
- Hayvanların tüyü veya kepeği
- Toz
- Sigara dumanı
- Parfüm
Bahar alerjisi (polen alerjisi)
Polen alerjisi, bahar aylarında polenlerin artmasıyla polene alerjisi olanları etkisi altına alan ve en yaygın görülen alerji çeşididir. Semptomlar bahar aylarında görüldüğü için diğer bir adı da bahar alerjisidir.
Bahar alerjisi olan insanlar genelde ilkbaharın başlarında semptom gösterir ancak bu durum hangi polene alerjin olduğuna bağlı olarak değişir aslında. Örneğin ağaçlar ilkbaharın başlarında polen üretirken çimenler ilkbahar sonu ve yazın üretir. Böylece senin için alerjen olan polen hangisiyse belirtileri o polenin yaygın olduğu dönemde yaşarsın. Hatta polen alerjin varsa sıcak, kuru ve rüzgârlı günlerde polenler daha fazla savrulacağı için daha fazla alerjene maruz kalabilirsin.
İç mekan alerjileri
Eğer iç mekan alerjenlerine alerjin varsa bu alerji yıl boyu sürecektir ve alerjen olduğunu düşündüğün maddeye karşı sürekli kendini koruman gerekir. Toz, evcil hayvan tüyü gibi kapalı alan alerjenlerini test edip vücudunun verdiği tepkiye göre neye alerjin olduğunu tespit edebilir ve önlemini alabilirsin.
Saman nezlesi semptomları
Elbette her bağışıklık sisteminin alerjen olarak gördüğü maddeler değiştiği gibi bu maddelere verdiği tepkiler de farklılık gösterir. Semptomların yılın hangi döneminde olduğuna, bulunduğun ortama ve neye alerjin olduğuna göre değişir. Bu soruların cevabını ancak deneyimledikçe öğrenirsin ve bunu iyi öğrenmek seni semptomlarına hazırlanmak konusunda destekleyecektir. Genelde gözlenen saman nezlesi semptomlarından sadece birini de yaşayabilirsin, birkaçını da. Saman nezlesi semptomları şunlardır:
- Öksürme
- Burun akıntısı
- Burun tıkanıklığı
- Burun kaşıntısı
- Hapşırma
- Gözlerin sulanması, kızarması ve/veya kaşınması
- Boğazın kaşınması
- Sinüs basıncı ve ağrısı
- Cilt kaşıntısı
Saman nezlesi alerjene maruz kaldıktan hemen sonra başlar ve eğer uzun süre alerjene maruz kalırsan yaşadığın semptomlar beraberinde şunlara da sebep olabilir:
- Kulak tıkanıklığı
- Boğaz ağrısı
- Koku duyusunun bozulması
- Baş ağrısı
- Yorgunluk
Bu belirtilerden birkaçını yaşıyor ama neyden kaynaklandığını kestiremiyor olabilirsin. Saman nezlesi belirtilerini diğer durumlardan ayırabilmen için birkaç ayrıntı:
- Saman nezlesi diğer enfeksiyon hastalıklarından farklı olarak ateş ve kas/eklem ağrısına sebep olmaz.
- Saman nezlesi alerjene maruz kaldıktan hemen sonra başlar ve alerjene maruziyet bittikten sonra semptomlar hemen düzelir. Virüs kaynaklı bir hastalık ise virüs bulaştıktan sonra kuluçka döneminin geçmesini bekler. Semptomlar sonra ortaya çıkar ve hemen geçmez. Yani yaşadığın semptomun saman nezlesinden kaynaklı olup olmadığını anlamak için listelediğimiz tüm alerjenlerden 1 gün boyunca uzak kalmayı deneyebilirsin. Semptomların düzelirse saman nezlesinden olduğunu anlamış olursun.
- Saman nezlesi, ince ve sulu bir burun akıntısına sebep olur. Viral bir durum var ise burun akıntın koyu kıvamlı ve sarımtırak olacaktır.
Semptomları yönetmek için alerjenlerini iyi tanıman çok önemli.
Kapalı alan alerjenlerinden muzdaripsen bulunduğun odayı düzenli olarak temizleyerek ve havalandırarak toz ve küf ile temas etme olasılığını azaltabilirsin. Hayvan tüyüne alerjin varsa hayvanlarla kapalı alanda bir arada olmamaya özen göstermelisin.
Bahar alerjisi için, polen üretiminin yaygın olduğu dönemde açık havada daha az zaman geçirmeye çalışabilirsin. Polenin eve girmesini önlemek için bu dönemlerde camları çok açmamak da polen alerjin için iyi bir çözüm olacaktır. Eğer göz sulanması gibi bir semptomun oluyorsa dışarı çıkarken güneş gözlüğü takabilirsin.
Saman nezlesi, burun astarında iltihaplanmaya sebep olduğu için havadaki burnunu tahriş edici maddelere karşı daha hassas hale gelebilirsin. Bu yüzden alerjik belirtilerin olduğu dönemde aşağıdaki etmenlere karşı da kendini korumanı öneririz:
- Soba/şömine dumanı
- Sigara dumanı
- Hava kirliliği
- Rüzgar
- Keskin kokular
- Ani sıcaklık değişiklikleri
- Ani nem değişiklikleri
Son olarak, anti-enflamatuar olduğu bilinen zerdeçal, alerjik reaksiyonları baskılayacağı için semptomlarının hafiflemesinde sana yardımcı olabilir. Bu dönemde yemeklerinde daha fazla zerdeçal kullanabilirsin. İyi dinlenmeli ve vücudunu iyi dinlemelisin. Her şeyin yoluna gireceğine eminiz, şimdiden geçmiş olsun. J
