Aspir yağı, papatyagiller ailesinden olan aspir bitkisinin çekirdeğinden elde edilen yağdır.
Aspir Yağı Nasıl Kullanılır?
Yüksek sıcaklık, yağların bizim için sağlıklı olan yapısını bozarak onları trans yağa yani hücrelerimize zarar verme potansiyeli olan, kanserojen etkisi olabilen, “kötü yağ” diye adlandırdığımız yağlara dönüştürmektedir. Yemek pişirirken yağı çok fazla ısıtmak sağlıklı yağ asitlerinin yok olmasına ve serbest radikal oluşumuna sebep olur. Bu yüzden kızartma yaparken dumanlanma noktası yüksek yağların tercih edilmesi daha doğru bir seçim olacaktır. Bir yağın dumanlanma noktası ne kadar yüksekse, yağın ısıya dayanıklılığı da o kadar yüksek; yani ısıya maruz kaldığında yapısının bozulma oranı o kadar düşüktür. Özellikle çoklu doymamış yağ asitleri, yüksek sıcaklığa maruz kaldığında yapısal olarak bozulmaya çok elverişlidir. Aspir yağı, zeytinyağı, mısıryağı, susam yağı gibi yağlara oranla yüksek ısıya karşı daha dayanıklı olduğu için ısıya maruz kaldığında daha az bozulma yaşayacaktır.
Sıklıkla tüketmeni hiç önermesek de arada sırada kızartma gibi yüksek sıcaklıklarda pişireceğin yemekler için zeytinyağı yerine aspir yağı kullanman daha sağlıklı olabilir. Ayrıca aspir yağının nötr bir tadı olduğu için yemeğin tadını çok etkilememesi de bir avantaj sayılabilir.
Yağ asidi içeri bakımından iki çeşit aspir yağı vardır. Bunlardan biri linoleic asitten yani çoklu doymamış yağ asitlerinden zenginken diğeri oleic asitten yani tekli doymamış yağ asitlerinden zengindir. Aspir yağının yağ asidi içeriğindeki farklılık, o yağ çeşidini hangi alanlarda kullanabileceğimiz konusunda bize fikir verebilir. Çoklu doymamış yağ asiti yüksek olan aspir yağı yüksek ısıya dayanıklı olmadığı için soğuk ya da az ısı uygulanan yemekler için idealken, tekli doymamış yağ asit miktarı yüksek olan aspir yağı kızartma gibi yüksek ısıl işlemli besinlerde kullanılabilir.
Aspir yağı ayrıca kuru ciltler için nemlendirici olarak ya da aromaterapi kokuları için taşıyıcı yağ olarak da kullanılmaktadır.
Aspir Yağı Faydaları Nelerdir?
Aspir yağının ılımlı miktarlarda kullanımı dengeli bir diyet için sağlıklıdır. Vücudumuz işleyişini sürdürebilmek için yağa ihtiyaç duyar ancak bazı yağ kaynakları diğerlerinden daha sağlıklıdır. Aspir yağı, American Heart Association (AHA)’nın “iyi yağ” olarak tanımladığı tekli ve çoklu doymamış yağ asitlerinden yüksek miktarda içerir.
Clinical Nutrition dergisinde yayınlanan bir çalışmaya göre günlük ılımlı dozda tüketilen aspir yağı tip 2 diyabetli insanlarda kan şekeri, kan kolesterolü ve vücuttaki enfeksiyon düzeylerinin iyileştirilmesine yardım edebilir.
Kaynaklar:
Michelle L.Asp, Angela L.Collene, Leigh E.Norris, Rachel M.Cole, Michael B.Stout, Szu-YuTang, Jason C.Hsu, Martha A.Belury. (2011). Time-dependent effects of safflower oil to improve glycemia, inflammation and blood lipids in obese, post-menopausal women with type 2 diabetes: A randomized, double-masked, crossover study. Clinical Nutrition, 443-449.
